در این فصل، ملکم به بررسی تحولات اجتماعی و فرهنگی ایران در دوره قاجار و پس از مشروطه می‌پردازد. او به تأثیرات فرهنگی غرب و جریان‌های روشنفکری بر جامعه ایرانی اشاره می‌کند و به بررسی نقش ادبیات، هنر و فلسفه در شکل‌گیری هویت ملی می‌پردازد. ملکم به تأسیس مدارس و دانشگاه‌ها، و همچنین تأثیرات آن‌ها بر آموزش و پرورش در ایران اشاره می‌کند. او به بررسی تحولات اجتماعی، از جمله تغییرات در خانواده، نقش زنان و تحولات اقتصادی می‌پردازد و به تأثیرات این تغییرات بر جامعه ایرانی اشاره می‌کند. این فصل به‌طور کلی به تحلیل عمیق‌تری از چگونگی شکل‌گیری هویت ملی ایرانی و تأثیرات فرهنگی و اجتماعی بر تحولات سیاسی و اجتماعی در ایران می‌پردازد. ملکم تأکید می‌کند که چگونه این تحولات زمینه‌ساز تغییرات بزرگتری در آینده ایران خواهند بود. برای مطالعه بیشترلطفا به فایل کتاب مراجعه کنید.
